12 sách hay về Trung Đông nên đọc

12 sách hay về Trung Đông. Khuyên đọc quyển Từ Beirut Đến Jerusalem và Lịch Sử Trung Đông – 14 Thế Kỷ Ra Đời & Phát Triển Của Hồi Giáo.

Lịch Sử Trung Đông – 14 Thế Kỷ Ra Đời & Phát Triển Của Hồi Giáo

Trung Đông, nơi khởi nguồn của Hồi giáo, một khu vực hợp nhất với ba châu: Âu – Á – Phi, đồng thời luôn giữ một vai trò trọng yếu trong lịch sử Thế giới.

Lịch sử Trung Đông – 14 thế kỷ ra đời và phát triển của Hồi giáo là bức tranh toàn cảnh mô tả chi tiết, cụ thể về lịch sử của vùng Trung Đông, tập trung chủ yếu vào Ai Cập, bán đảo Ả Rập, các nước Hồi giáo đang phát triển, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran… từ khi Hồi giáo ra đời và phát triển cho đến ngày nay. Người đọc có thể tìm thấy ở đây những nét khái quát cơ bản nhưng rất hữu ích và sâu rộng về sự hình thành và phát triển của từng dân tộc, từng quốc gia – một vùng đất giàu có về văn hóa, tài nguyên và nhất là mang đậm màu sắc tôn giáo.

Đây là một trong những cuốn sách lịch sử khách quan, toàn diện, lôi cuốn, dễ đọc và có ảnh hưởng nhất về lịch sử Trung Đông; một tài liệu tham khảo thiết thực cho sinh viên, các nhà nghiên cứu và những ai quan tâm đến lịch sử Trung Đông nói riêng và lịch sử Thế giới nói chung.

Miền Đất Hứa Của Tôi – Khải Hoàn Và Bi Kịch Của Israel

Miền đất hứa của tôi là cuộc phiêu lưu cá nhân của một người Israel, băn khoăn trước ngập tràn biến cố lịch sử trên quê hương mình. Đây là một hành trình vượt không gian và thời gian của một người sinh ra tại Israel, nhằm khám phá câu chuyện đại sự của dân tộc mình. Thông qua lịch sử gia đình, lịch sử cá nhân và các bài phỏng vấn sâu, Shavit đã cố gắng tiếp cận câu chuyện sâu xa hơn và những câu hỏi sâu sắc hơn về Israel, về sự định hình tương lai của người Do Thái.

Đây là một trong những cuốn sách quan trọng và có tác động mạnh mà Ari Shavit viết nhằm phục hồi cảm giác về thực tính của Israel và say sưa với nó, để khôi phục lại sự hùng vĩ của một thực tế đơn giản trong cái nhìn đầy đủ về các sự kiện phức tạp. Miền đất hứa của tôi gây ngạc nhiên về nhiều mặt, nhất là việc nó tương đối ít chú trọng tới việc cung cấp cho người đọc các thông tin về chính trị. Shavit, nhà bình luận trong ban biên tập của Haaretz, có một tư duy độc lập, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ học thuyết nào. Ông viết không để ca ngợi hay đổ lỗi, dù trong quá trình ấy ông đã làm cả hai điều này, thay vào đó, với sự uyên bác và tài hùng biện; ông viết để quan sát và phản ánh.

Đây là cuốn sách ít thiên vị nhất về Israel. Một cuốn sách Phục quốc Do Thái nhưng không bị kích động bởi chủ nghĩa phục quốc. Nó nói về toàn thể trải nghiệm Israel. Shavit đắm mình trong toàn bộ lịch sử của đất nước mình. Dù một số sự kiện trong đó làm ông tổn thương, song không gì là xa lạ đối với ông. Ông đã viết một chương xuất sắc về chính trị gia tham nhũng nhưng đầy sức hút, Aryeh Deri, và sự trỗi dậy trên chính trường của tôn giáo dòng Sephardi tại Israel, qua đó minh họa rõ nét tầm hiểu biết của mình.

Tuy nhiên thật may đây không phải là một cuốn hồi ký; nó là một cuộc điều tra được viết với văn phong gần gũi. Shavit khám phá xã hội của ông với sự tỉ mỉ của một người đàn ông cảm thấy bản thân mình gắn với số phận của nó, và ông không ngần ngại nói về sự tan rã của nước cộng hòa Israel trong những năm gần đây.

Theo quan sát của ông “Trong vòng chưa đầy 30 năm, Israel đã trải qua bảy cuộc nổi loạn trong nước khác nhau: cuộc nổi dậy của người định cư, các cuộc nổi dậy hòa bình, cuộc nổi dậy vì tự do tư pháp, cuộc nổi dậy phương Đông, cuộc nổi dậy của dòng Chính thống cực đoan, cuộc nổi dậy của chủ nghĩa khoái lạc cá nhân và cuộc nổi dậy của người Israel gốc Palestine.” Ông lo lắng, có lẽ có phần hơi quá, rằng đất nước ông đang tan rã: “Quốc gia khởi nghiệp này phải tự khởi động lại”. Chắc chắn là không có tình tiết giảm nhẹ nào cho sự bất bình đẳng kinh tế và xã hội mà ông mô tả, hoặc những xáo trộn hoàn toàn các chính sách định cư trong vùng lãnh thổ mà Israel có một mối quan tâm khẩn cấp và lâu dài trong việc di tản..

Đọc Lolita Ở Tehran

Đọc Lolita ở New York, không có gì đáng nói. Đọc Lolita ở Paris, lại càng không có gì đáng nói. Đọc Lolita ở Thimphu, Bhutan thì hẳn có hơi đặc biệt. Đọc Lolita ở Tehran, càng đặc biệt. Đặc biệt, vì đó là Tehran. Là Iran. Nơi người ta có thể mất mạng vì đấu tranh cho quyền chính đáng của phụ nữ, cho phẩm giá đích thực của con người.

Những Tiểu Thư Hồi Giáo

Ngay từ khi mới phát hành, Những tiểu thư Hồi giáo đã tạo nên một cơn sốt khắp thế giới Ả rập, sau đó lan sang cả phương Tây.

Tiểu thuyết đầu tay của nữ nhà văn trẻ này đã hé lộ một góc nhìn chưa từng có vào cuộc sống thường nhật của các cô gái Ả rập Xê út thượng lưu, vốn luôn khuất sau những tấm mạng che nổi tiếng. Đó là một thế giới nhung lụa bị giấu kín, đến mức khi được hé lộ, dù bằng một cách rất thú vị và nhẹ nhàng, nhiều chi tiết của nó vẫn làm kinh ngạc nhiều người ngoài cuộc.

Có những phụ nữ trẻ được học hành tử tế, đi mua sắm tại những trung tâm thương mại xa hoa, có mạng Internet và những chuyện tán gẫu giật gân, nhưng cũng có những cuộc hôn nhân sắp đặt như ở thời Trung cổ, những “cảnh sát tôn giáo” có thể bắt giam một cô gái chỉ vì cô chuyện trò với một chàng trai trên phố, những án phạt cho kẻ nào dám bán hoa hồng đỏ trong lễ Valentine.

Có những tình yêu rực rỡ khi ở nước ngoài, nhưng lại lụi tàn trước ngưỡng cửa bảo thủ của thành Riyadh.

Có những đường dây điện thoại trĩu nặng lúc nửa đêm, bởi người ta không được phép thổ lộ quá nhiều điều dưới ánh sáng ban ngày.

Gamrah, Michelle, Sadeem và Lamees là bốn trong hàng triệu cô gái Riyadh, và trong hành trình thương lượng với đời sống ở đó, họ đã kể ta nghe những câu chuyện chân thực, buồn có, vui có, về con đường đến với tình yêu và thành công sự nghiệp tại một trong những thành phố khắc nghiệt nhất đối với phụ nữ trên thế giới này.

Từ Beirut Đến Jerusalem

Cuốn sách viết về những xung đột gay gắt ở khu vực Trung Đông, được chia làm hai phần: Beirut và Jerusalem.

Phần thứ nhất: Beirut, Friedman đã tái hiện một cách sống động về cuộc nội chiến của người dân Liban. Từ lịch sử cuộc nội chiến, những xung đột nội bộ gay gắt đến chi tiết nước Mỹ nhảy vào cuộc chiến này bằng cách nào và diễn biến ra sao đều được ống kính phóng viên của ông thu trọn.

Phần thứ hai: Jerusalem, hai chương đầu là bức tranh thu nhỏ nền văn hóa của người Do Thái và nguồn gốc của người Israel, từ đó tác giả đi sâu phân tích lịch sử và diễn biến của cuộc xung đột giữa người Palestine và người Israel.

Với giọng văn sắc sảo, trong sáng, Từ Beirut đến Jerusalem đã chạm sâu hơn vào lịch sử đau thương và vô cùng phức tạp của cuộc xung đột ở khu vực Trung Đông. Cuốn sách khiến độc giả trải nghiệm hết những cung bậc cảm xúc, từ những đau đớn tột cùng đến những nụ cười sảng khoái. Một cuốn sách không thể bỏ qua đối với bất cứ ai đang tìm kiếm cái nhìn sâu hơn về những nguyên nhân chính trị và những ảnh hưởng tâm lý của cuộc xung đột đa sắc tộc đã bủa vây khu vực chưa bao giờ chấm dứt tiếng súng này.

Người Đua Diều

Câu chuyện là lời tự thuật của nhà văn người Mỹ gốc Afghanistan Amir về những năm tháng tuổi thơ đầy niềm vui cũng như lỗi lầm, về những ngày trôi dạt trên đất khách rồi cuộc hành trình trở lại quê hương đổ nát để cứu chuộc tội lỗi cho bản thân và cho cả người cha đã khuất.

Theo dòng hồi ức của Amir, người đọc trở lại hơn hai mươi năm về trước, khi Amir còn là một cậu bé mười hai tuổi sống trong vòng tay che chở của Baba giàu sang và thanh thế. Cùng gắn bó với Amir suốt những năm tháng tuổi thơ là Hassan, con trai của người quản gia Ali, một cậu bé lanh lợi, mạnh mẽ nhiều lần xả thân để bảo vệ Amir. Thế nhưng tình bạn và lòng tận tụy của Hassan đã không được đền đáp, một ngày mùa đông năm 1975, Hassan vì ra sức bảo vệ chiếc diều xanh chiến lợi phẩm của Amir đã bị bọn trẻ xấu hành hung và nhục mạ. Sự nhu nhược và hèn nhát đã cản bước Amir cứu bạn, thậm chí, còn biến cậu thành một kẻ gian dối khi bịa chuyện nhằm đuổi cha con Ali và Hassan ra khỏi nhà.

Và Amir đã phải trả giá cho lỗi lầm ấy trong suốt phần đời còn lại. Ngay cả khi anh đang sống sung túc trên đất Mỹ, ngay cả khi tìm được một mái ấm cho riêng mình hay thực hiện được mơ ước trở thành nhà văn, nỗi ám ảnh của một kẻ gian dối vẫn ngày đêm đeo đuổi Amir. Và cuối cùng, trở lại Afghanistan để cứu con trai Hassan khỏi tay bọn Taliban là con đường duy nhất để Amir chuộc lỗi với người bạn, người em cùng cha khác mẹ Hassan đã chết dưới họng súng Taliban.

Người đua diều có đầy đủ các yếu tố cần thiết để trở thành một tác phẩm best-seller: tính thời sự, cốt truyện ly kỳ, xúc động, xung đột gay gắt giữa các tuyến nhân vật, trong chính bản thân nhân vật… Và sự thật, tác phẩm đã nắm giữ vị trí đầu bảng của The New York Times trong 110 tuần. Ngoài những khía cạnh trên, sức hấp dẫn của Người đua diều còn bắt nguồn từ giá trị nhận thức sâu sắc.

Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ

Bốn thập kỷ biến động và ly tán ở Afghanistan, một lối dẫn dắt chân thực bậc thầy, câu chuyện về những số phận bị vùi dập nhưng đầy ám ảnh. Với Ngàn mặt trời rực rỡ, Khaled Hossini đã chứng minh thành công của Người đua diều không phải điều ngẫu nhiên.

Mariam và Laila, hai người phụ nữ, hai tuổi thơ trái ngược nhau, những biến cố khốc liệt khiến họ phải gặp nhau. Một là cô bé con rơi mà cha mình không thể công nhận, một là cô gái thượng lưu sống trong nhung lụa, cả hai cùng trở thành vợ một người đàn ông, cố gắng sinh con cho anh ta, cùng bị đánh đập tàn nhẫn. Một người vợ đã giết chết người chồng chung đó. Còn một người phải rời đất nước ra đi với người yêu và những đứa con. Số phận họ đã hòa quyện vào nhau trong thân phận đau thương, bền bỉ của người phụ nữ Afganistan trước nền chính trị hỗn loạn và tôn giáo hà khắc, làm nên một trường ca tiểu thuyết vô cùng cảm động.

Tạp chí Time xếp Ngàn mặt trời rực rỡ ở vị trí thứ 3 trong 10 tiểu thuyết xuất sắc nhất thế giới năm 2007.

Khaled Hosseini sinh năm 1965 ở Kabul, Afghanistan. Gia đình ông chuyển đến Paris, Pháp năm1976, sau đó định cư ở California, Hoa Kỳ. Tại đây, ông lấy bằng cử nhân Sinh học năm 1988 và bằng Bác sĩ Y khoa năm 1993.

Năm 2003, Hosseini giới thiệu tiểu thuyết đầu tay Người đua diều – tác phẩm bán chạy nhất thế giới và được xuất bản ở 48 quốc gia. Năm 2007, nhà văn ra mắt cuốn tiểu thuyết thứ hai với tựa đề Ngàn mặt trời rực rỡ, cho đến nay nó đã được xuất bản ở 40 nước.

Hiện Hosseini đang sống ở miền Bắc California và tiến hành các hoạt động trợ giúp nhân đạo choAfghanistan thông qua Quỹ Khaled Hosseini.

Bán Đảo Ả Rập: Tinh Thần Hồi Giáo Và Thảm Kịch Dầu Mỏ

Bán đảo Ả Rập là đế quốc của Hồi giáo mà cũng là đế quốc của Dầu lửa vì Dầu lửa chi phối nó cũng như Hồi giáo, còn mạnh hơn Hồi giáo. Hồi giáo liên kết Ả Rập thì Dầu lửa chia rẽ Ả Rập.

Vì vậy mà ba bốn chục năm nay ở bán đảo Ả Rập xảy ra không biết bao nhiêu xung đột: xung đột giữa các đế quốc, xung đột giữa các quốc gia Ả Rập, xung đột giữa các đảng phái trong mỗi quốc gia.

[…]

Lịch sử hiện đại bán đảo Ả Rập li kì như lịch sử Trung Hoa thời Đông Chu liệt quốc, và cũng có đủ những nhân vật lạ lùng như nhân vật Đông Chu.

Cuốn này hấp dẫn như cuốn Bài học Israel. Hai cuốn họp thành một bộ rất đầy đủ về vần đề Trung Đông mà những ai quan tâm tới thời cuộc đều không thể không đọc.

Nhẫn Thạch

Hòn đá kiên nhẫn, Nhẫn thạch. Trong huyền thoại Ba Tư, đấy là một hòn đá ma thuật mà người ta đặt trước mặt mình để trút gửi vào nó tất cả những đau đớn, những bi thương, những thống khổ của mình… Người ta ký thác cho nó tất cả những gì không dám thổ lộ với ai khác… Và hòn đá, như một miếng bọt biển, hút lấy tất cả những lời ấy, tất cả các bí mật cho đến một ngày nó nổ tung… Và ngày đó ta được giải thoát.

Cuốn sách đoạt giải Goncourt 2008 và đã bán bản quyền sang 29 quốc gia.

Những Người Đàn Bà – Etaf Rum

Những Người Đàn Bà là câu chuyện đầy đau đớn, dữ dội về số phận của những người phụ nữ yếm thế trong xã hội Palestine. Họ không có tiếng nói ngay trong gia đình mình, lấy chồng theo sự sắp đặt của cha mẹ và chỉ quẩn quanh bên căn bếp, chăm lo con cái.

Xuyên suốt câu chuyện là sự câm lặng của ba thế hệ phụ nữ.

• Thế hệ đầu thoát khỏi sự chiếm đóng của Israel trong xung đột Palestine và Israel, chạy trốn đến nước Mỹ với mong muốn tránh khỏi cuộc sống ở trại tị nạn.
• Thế hệ thứ 2 đồng ý một cuộc hôn nhân sắp đặt với người Mỹ gốc Palestine với hi vọng đất Mỹ tự do thì tiếng nói của nữ giới sẽ được tôn trọng hơn trên đất Palestine.
• Thế hệ thứ 3, suýt nữa thì rơi vào bánh xe đổ của các thế hệ trước, nếu cô ấy không phát hiện ra bí mật kinh khủng của gia đình mình và số phận của người mẹ đáng thương. Mỗi thế hệ đều có giấc mơ và khát vọng về sự tự do và nữ quyền, nhưng không phải ai cũng có thể đấu tranh đến tận cùng.

Lấy bối cảnh ở một nước Mỹ đầy khát khao cùng những lời hứa hẹn rộng mở, để kể một nền văn hóa với hủ tục cực đoan, khép kín và kiểm soát đối người phụ nữ, Những Người Đàn Bà là một cái nhìn sâu sắc về sự tuyệt vọng, thống khổ của phụ nữ gốc Palestine. Dù vậy, ẩn chứa bên trong họ là sức mạnh phi thường, lòng dũng cảm để tìm lại tiếng nói và phẩm giá của mình.

Với những trang sách đầy mê hoặc, lôi cuốn và hấp dẫn đến phút cuối cùng, Những Người Đàn Bà đã được Amazon bình chọn là cuốn sách viết về phụ nữ hay nhất năm.

Con Đường Hồi Giáo – Nguyễn Phương Mai

Giữa cơn sôi trào nóng bỏng của Mùa xuân Ả Rập, Nguyễn Phương Mai lên đường đến Trung Đông, từ Ả Rập Saudi theo con đường Hồi giáo tỏa lên phía tây, để nhìn tận mắt, chạm tận tay một Trung Đông thật, từ trải nghiệm của chính mình.

Hóa ra, Trung Đông không phải là bức tranh một màu xám xịt của “Hồi giáo cực đoan”, “khủng bố”, “bất bình đẳng giới”, mà là tấm thảm Tunisia nhiều màu sắc với trầm tích văn hóa hàng ngàn năm, những công trình kiến trúc đẹp đến nghẹt thở, với cuộc sống thấm đẫm tôn giáo, cùng vẻ hiện đại và hào nhoáng tột cùng, nhưng đầy băn khoăn về danh tính dân tộc, rồi những bi kịch, sự khốn cùng, và những giá trị không dễ phán xét đúng sai.

Những câu chuyện ngờm ngợp hơi thở cuộc sống, những nhìn nhận sắc bén của một nhà nghiên cứu, nhà báo được chuyển tải trong lối viết trẻ trung, cuốn hút sẽ khiến bạn khó lòng kìm nổi thôi thúc được bước cùng cô trên Con đường Hồi giáo.

“Bởi tôi biết còn có rất nhiều điều thiêng liêng hơn niềm tin tôn giáo, ấy là niềm tin vào sự ràng buộc cội rễ của giống loài; vào sự giống nhau giữa người với người hơn là sự khác biệt về đức tin; vào lòng tốt; vào sự đồng cảm và hướng thiện.

Tôi tin là một khi đặt chân đến Trung Đông, với trái tim này mở toang không che giấu, những người Hồi rồi cũng sẽ mở lòng với tôi – một cô gái Việt Nam vô thần.”

(Nguyễn Phương Mai)

Trung Đông Trong Thế Kỷ XX – Lịch Sử

Có lẽ trên hành tinh này hiếm có vùng đất nào quy tụ nhiều đặc điểm quan trọng như Trung Đông. Từ vị trí địa chính trị, an ninh có tính chiến lược, ngã ba-ngã tư của các châu lục Á-Âu-Phi đến vai trò kinh tế tối quan trọng vì nắm trong tay vũ khí “dầu lửa”, đến sự hội tụ văn hóa đa diện, đa tôn giáo, mảnh đất linh thiêng đầy những huyền thoại và truyền thuyết này là cái nôi của nhiều nền văn minh rực rỡ, từ Lưỡng Hà đến Ai Cập, là đất thánh của ba tôn giáo lớn (Do Thái, Cơ Đốc, Hồi Giáo). Những trầm tích văn hóa tích tụ hàng ngàn năm đã tạo ra những nét văn hóa đặc sắc không nơi nào có được.

Cuốn “Trung Đông trong thế kỷ XX – Lịch sử” xuất hiện đúng lúc, khi mà nhu cầu tìm hiểu về vùng đất này đang trở nên ngày càng lớn ở Việt Nam. Tiến sỹ Nguyễn Thọ Nhân là một nhà khoa học khả kính trong lĩnh vực năng lượng và điện hạt nhân. Thế nhưng, nghiên cứu về Trung Đông và Hồi giáo đối với ông là một niềm đam mê lớn ngoài công việc. Và ông cũng dành cho sự đam mê đó nhiều sức lực, công phu tìm tòi, nghiên cứu cũng như khi ông say sưa khám phá những bí ẩn của năng lượng.

Với thái độ khoa học khách quan và một phong cách viết đầy ắp những sự kiện, cuốn sách chắc chắn sẽ lôi cuốn độc giả vào những vòng xoáy phức tạp, khốc liệt và bất ngờ của lịch sử miền đất linh thiêng này.